Wanneer je gaat zoeken naar tips om met slechthorenden te communiceren, kom je heel veel tips tegen. Deze lijstjes doen het goed in de zoekmachine resultaten van Google. Geen wonder dus dat het vaak om 5, 7 of zelfs 10 tips gaat.
En natuurlijk is dat goed bedoeld, maar zoveel tips onthouden en toepassen is vaak erg lastig. Je zit al in een situatie die anders voelt. Dan is bedenken wat je op die ene blog gelezen hebt wel wat lastig. Daarom heb ik de de tips samengevat in 3 eenvoudig te onthouden stappen.
En om meteen met de deur in huis te vallen: deze zijn niet volledig. Je zult in de situatie aan moeten passen. Maar als je daarvoor deze tips blijft gebruiken, zul je merken dat die aanpassingen helemaal niet zo ingewikkeld meer zijn.
Aandacht
De eerste stap is aandacht vragen. Iemand met gehoorverlies hoort het niet wanneer je achter die persoon staat en een keertje kucht. Even aantikken of zorgen dat je in het gezichtsveld van die persoon komt helpt dan beter.
Ook wanneer je in een grotere groep bent, bijvoorbeeld een vergadering, kun je aandacht vragen door bijvoorbeeld je hand op te steken. Visuele signalen zijn voor een slechthorende altijd beter op te pikken dan geluidssignalen.
Aankijken
De meeste slechthorende zijn (on)bewust getraind in liplezen. Om bijvoorbeeld de A klank te laten horen, maak je een andere beweging met je mond dan bij de O. Dit wordt ook wel het woordbeeld genoemd. Dit woordbeeld helpt een slechthorende jou beter te verstaan.
Daarvoor is het dus nodig dat je elkaars gezicht goed kunt zien. Let hierbij ook op wanneer je bijvoorbeeld bij een etentje bent. Vaak zijn mensen geneigd om eten in hun mond te stoppen en dan de hand voor de mond te houden als ze praten. Dit heeft 2 nadelen. Ten eerste veranderd de klant door het eten in je mond, ten tweede bedek je het woordbeeld. Dit maakt verstaan natuurlijk extra complex.
Let er bij het eten wel op dat je je mond leeg hebt voordat je gaat praten. Wanneer iemand ook nog de focus legt op wat er rond je mond gebeurt, is het wel zo fris als die niet tegen het half vermalen voedsel aankijkt.
Articuleren
Articuleren, een moeilijk woord voor duidelijk spreken. Misschien ken je mensen die hun woorden half inslikken of hele zinnen uitspreken als één woord. Dan is het voor een slechthorende praktisch onmogelijk om goed te verstaan. Articuleren en op een rustig tempo spreken werkt dan veel beter.
Ga niet als een robot aan de gang, maar zorg dat je losse woorden als losse woorden uitspreekt. Dat je de komma’s en punten in zinnen gebruikt waarvoor ze bedoeld zijn: een rust moment. Dat maakt het een stuk makkelijk om je goed te verstaan.
De kern van communicatie
Hoewel ik dit stuk geschreven heb voor communicatie met slechthorenden, zijn dit natuurlijk principes die je in alle communicatie toepast. In alle gesprekken. In marketing uitingen. Overal.
Als je geen aandacht vraagt, sta je in het luchtledige je boodschap te verkondigen. Als je andere niet aankijkt, maak je geen connectie en komt je boodschap niet aan. Als je niet articuleert is je boodschap niet helder en komt deze niet over. Dus, samengevat:
Aandacht -> Aankijken -> Articuleren